Giả sử người tiêu dùng có một mức thu nhập Iđược dùng để chi tiêu, mua sắm các hàng hóa X và Y trong một khoảng thời gian nhất định. Để đơn giản hóa, ta cũng giả sử rằng, người tiêu dùng này không để dành, do đó, thu nhập I sẽđược sử dụng hết cho mục tiêu tối đa hóa độ thỏa dụng của anh ta (hay chị ta). Trong điều kiện đó, mức thu nhập I nói trên đã tạo ra một sự giới hạn đối với khả năng mua sắm các giỏ hàng hóa của người tiêu dùng. Anh ta (hay chị ta) không thể chi tiêu cho các hàng hóa vượt quá mức thu nhập I. Tuy nhiên, khối lượng các hàng hóa X, Y mà anh ta (hay chị ta) có thể mua được không chỉ tùy thuộc vào mức thu nhập I. Chúng còn phụ thuộc vào giá cả của các hàng hóa này. Gọi PX, PY lần lượt là giá cả thị trường của các hàng hóa X và Y. Khi mua một khối lượng x hàng hóa X, số lượng tiền cần để chi trả là x.PX. Khi mua một khối lượng y về hàng hóa Y, số tiền người tiêu dùng phải bỏ ra là y.PY. Vậy mọi giỏ hàng hóa (x,y) mà người tiêu dùng có thể mua sắm được phải thỏa mãn điều kiện sau:
x.PX + y.PY≤I (3.1)
Bất đẳng thức (1) thểhiện sự ràng buộc ngân sách đối với người tiêu dùng. Anh ta (hay chịta) chỉ có thểmua được những giỏhàng hóa nhất định trong miền ràng buộc mà bất đẳng thức (3.1) chỉra. Khi giỏ hàng hóa (x,y) không thỏa mãn bất đẳng thức (3.1), tức x.PX+ y.PY > I, nó có thểlà giỏ hàng hóa đáng mong muốn đối với người tiêu dùng (vềmặt sởthích), song nó lại giỏhàng hóa không khảthi – người tiêu dùng không thểmua được trong khả năng tiền bạc của mình (ràng buộc vềmặt ngân sách). Vềphương diện hình học, có thể biểu thị miền ràng buộc ngân sách đối với người tiêu dùng bằng tam giác AOB trên hình 3.9.
Mọi điểm nằm trong hình tam giác AOB và nằm trên các cạnh của nó, đều thỏa mãn bất đẳng thức (3.1), nên đều là những điểm khảthi. Những điểm nằm bên ngoài tam giác này là những điểm không khảthi – những điểm thểhiện các giỏhàng hóa mà người tiêu dùng không thểmua được.
EmoticonEmoticon