Cách áp dụng MFN như thế nào?


Có hai cách áp dụng cơ bản:


(i) Áp dụng MFN vô điều kiện. Các nước sẽ dành cho nhau Nguyên tắc Tối huệ quốc mà không kèm theo một điều kiện nào, ví dụ điển hình cho việc áp dụng MFN vô điều kiện: Chính là áp dụng MFN trong tổ chức Thương mại Thế giới, nếu VN trở thành thành viên chính thức của WTO thì ngay lập tức và vô điều kiện VN sẽ được hưởng sự đối xử của Nguyên tắc Tối huệ quốc của 150 nước thành viên khác.


(ii) Áp dụng MFN có điều kiện. Mỹ là một nước có thể đưa ra cách đối xử theo Nguyên tắc Tối huệ quốc có điều kiện, Mỹ có tiềm lực kinh tế mạnh, là nước nhập khẩu lớn nhất thế giới, hàng hóa của các nước khác đều mong muốn xâm nhập vào thị trường Mỹ do vậy Mỹ có sử dụng Nguyên tắc này để gây sức ép trong quan hệ thương mại. Sau chiến tranh thế giới thứ II, khi chiến tranh lạnh lên cao thì Mỹ không cho Liên Xô và các nước XHCN khác được hưởng Quy chế Tối huệ quốc, sau đó Mỹ sửa lại là cho phép áp dụng Quy chế này nhưng kèm theo hai điều kiện là (i) cho phép người dân của nước đó tự do di cư; (ii) Quốc gia đó phải ký kết hiệp định thương mại với Mỹ và được Mỹ phê chuẩn. Như Nam Tư là nước đã từng được Mỹ cho hưởng Nguyên tắc này nhưng sau khi nội chiến ở Nam Tư xảy ra thì Mỹ không cho hưởng nữa, tương tự cũng được áp dụng với Irag, Việt Nam được hưởng nguyên tắc này nhưng có điều kiện và phải được gia hạn, Quốc hội Mỹ hàng năm sẽ họp lại và xem xét có tiếp tục cho VN được hưởng nữa hay không, nếu tiếp tục tái cho phép thì có phải gia tăng thêm điều kiện gì không?, VD: Trung Quốc những năm 1980 đã được Mỹ cho hưởng nguyên tắc này rồi nhưng Mỹ gắn theo đó là một số điều kiện có thể gây sức ép về vấn đề chính trị, nhân quyền, Đài Loan v.v… chỉ tới khi TQ trở thành thành viên chính thức của WTO thì TQ được hưởng sự đối xử Quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn của Mỹ.

Previous
Next Post »