Những mục tiêu và nguyên tắc hợp tác của APEC nêu trên thể hiện các nét đặc trưng sau:
– APEC là một diễn đàn đối thoại, không phải là một tổ chức. Do vậy, xét về tổng thể, những cam kết trong khuôn khổ APEC không có tính ràng buộc cao như trong ASEAN và WTO. Để đạt mục tiêu tự do hóa và thuận lợi hoá thương mại và đầu tư tới năm 2010 đối với các thành viên phát triển và 2020 đối với các thành viên đang phát triển, APEC áp dụng 2 phương pháp tiếp cận:
+ Kế hoạch hành động riêng (IAP): mỗi thành viên được tuỳ ý, căn cứ vào thực tiễn nước mình, đưa ra một kế hoạch hành động trong đó vạch rõ lộ trình cắt giảm thuế quan và các biện pháp phi quan thuế áp dụng các biện pháp tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư.
+ Kế hoạch hành động tập thể (CAP): các thành viên cùng nhau thực hiện CAP thiên về thuận lợi hoá thương mại và đầu tư.
– Do tầm quan trọng của các chương trình hành động hợp tác kinh tế, APEC đã hình thành một cơ chế hoạt động khá chặt chẽ: tất cả các chương trình, kế hoạch hành động (IAP) của từng thành viên cũng như chung cho tất cả các thành viên (CAP) đều được đưa ra thông qua hoặc kiểm điểm đánh giá đề ra phương hướng triển khai ở cấp cao nhất là Nguyên thủ quốc gia, các Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại APEC. Do vậy, tuy mềm dẻo, linh hoạt ở bước đi nhưng rất chặt chẽ ở kết quả thực hiện từng năm và thực hiện mốc cuối cùng là tự do hóa vào năm 2010 và 2020.
– APEC gắn chặt những cam kết của mình với việc thực hiện các cam kết trong khuôn khổ WTO theo hướng thực hiện sâu hơn và sớm hơn trong khuôn khổ APEC (hay còn gọi là “WTO plus”), do đó trên bình diện toàn cầu, các thành viên APEC sẽ cố gắng thực hiện các mục tiêu về tự do hóa thương mại và đầu tư mà WTO đề ra, đồng thời những mục tiêu ấy lại được cụ thể hóa, giám sát thực hiện chặt chẽ hơn trên bình diện khu vực trong khuôn khổ của hợp tác APEC. Điều này đã tăng thêm sức mạnh thực hiện các mục tiêu của APEC.
– Mặc dù tuyên bố cam kết thực hiện chủ nghĩa khu vực mở, kết quả thực hiện tự do hoá thương mại và đầu tư sẽ được mở rộng cho các nước không phải là thành viên tham gia, nhưng trên thực tế các hoạt động của APEC đang nhằm tăng cường trao đổi thương mại và đầu tư trong nội bộ khối và xây dựng APEC thành một khu vực mậu dịch tự do lớn nhất thế giới, tạo đối trọng với các khu vực khác.
– Luôn gắn liền hoạt động của APEC với các sự kiện chính trị lớn diễn ra trên thế giới. Ví dụ: Sau sự kiện ngày 11/09/2001, tại Hội nghị các nhà lãnh đạo kinh tế thành viên đã ra Tuyên bố chung về chống khủng bố, thể hiện mối quan tâm của APEC đối với an ninh chính trị trên thế giới
EmoticonEmoticon